Kitap ve kitap bölümleri sayfasında şimdiye kadar yazdığım, yayıma hazırladığım ve editörlüğünü yaptığım kitap ve kitap bölümleri yer almaktadır. Bu kitaplar arasında; yüksek lisans tezi olarak yazdığım Ayvalık’ın 1940-1950 yılları arasındaki durumu üzerine olan bir kitap, editörlüğünü ve çevrimyazarlığını üstlendiğim Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı projesi kapsamında çıkan bir kitap, emekli bir askerin 1930’larda Türkiye gezi yazılarını yayıma hazırladığım “Erken Cumhuriyet’in Panoraması” isimli bir kitap, Akhisar, Alaşehir ve Turgutlu hakkında çeşitli kitap bölümleri bulunmaktadır. “Erken Cumhuriyet’in Panoraması” kitabının 2024 yılı içerisinden ikinci cildi de okucuyla buluşacak.
Kitaplar
Erken Cumhuriyet’in Panoraması, II. Cilt
Gezİ Yazılarıyla 1930’larda Atatürk Türkİye’sİ
Yayıma Hazırlayan ve Notlandıran, Selenge Yayınları, 2024
Arka kapak yazasından;
Atatürk dönemi, Kurtuluş Savaşı ile cephede verilen mücadeleyi 1920’ler ve 1930’lar boyunca ekonomik, toplumsal, kültürel gibi hemen her alanda yürütülen diğer mücadelelerin takip ettiği yıllardı. O dönem yokluk ve yoksulluk içindeki halkın yaşadıklarını öğrenmenin en önemli yolu ise gazeteler olmuştur. Eski payitaht İstanbul, yeni başkent Ankara ve Millî Mücadele’nin simgelerinden İzmir gibi büyük şehirler 20. yüzyılın en önemli kitle iletişim araçlarından biri olan gazetelere sahipti. Anadolu’daki şehirler, kasabalar ve köyler ile ilgili haberlere ise ancak bu şehirlerin ve daha küçük ölçekli bazı kentlerin yerel gazeteleri aracılığıyla ulaşmak mümkündü. Bu haberler genelde gazetelerin o bölgedeki yerel temsilcisi, bazen de bizzat yolladığı muhabirleri aracılığıyla elde ediliyordu.
Bunun en önemli örneklerinden biri bu seriye konu olan emekli asker ve gazeteci Ragıp Kemal Cantürk’ün gezi yazılarıdır. Kendisi 1930’ların ilk yıllarında üç farklı gazete için Türkiye’nin birçok şehrini kasaba kasaba, hatta köy köy gezmişti. Vapurla ya da trenle, at üstünde veya bir eşeğin sırtında gerçekleştirdiği bu gezilerinde, seyahat ettiği yerlerin demografik yapısı, ekonomik sorunları, sosyal hayatı, kültürel faaliyetleri, eğitim durumu ve daha pek çok bilgiyi okuyuculara aktarmıştı.
Akşam ve Vakit/Kurun gazetelerindeki yazılarının yer aldığı serinin 2. cildinde, Ragıp Kemal’in kendine has üslubuyla 11 il, bu illere bağlı pek çok ilçe, nahiye ve köye dair izlenimlerini ve Cumhuriyet Türkiyesi’nin bir panoramasını bulacaksınız.
Yeni Harflerle Âyine (1875), Parça Bohçası (1889), Âlem-i Nisvan (1906), Seyyâle (1914) – Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Kadın Dergileri – Talepler, Engeller, Mücadele- Cilt 9
Editör ve Çevrimyazar, Libra Yayınları, 2023
Tanıtım yazasından;
Bu ciltteki Âyîne dergisi Kasım 1875 (15 Şevval 1292) tarihinde Selanik’te yayın hayatına başlamıştır ve 11 ay yayınına devam etmiştir. Parça Bohçası (Parça Boğçası) ise 1889 yılında yayımlanan bir kadın dergisidir ve Hatice Semiha ve Rabia Kamile Hanım tarafından çıkarılmıştır ve sadece tek sayı halinde yayımlanmıştır. Âlem-î Nisvan adlı dergi, 24 Mart 1906’da İsmail Gaspıralı tarafından Kırım’da çıkarılmıştır. İdare-i müdiresi ise Şefika Y. olarak yer almaktadır. Bu dergi Kafkasya’da yaşayan Müslüman kadınlara yönelik bir dergidir. Seyyâle , 22 Mayıs 1330/4 Haziran 1914 tarihinde yayın hayatına başlamıştır; derginin imtiyaz sahibi Adile Necati, müessisleri İskender Fahrettin ve Profesör H. Cevat, mesul müdürü Şekibe Ali, başyazarı Salime Servet Seyfi’dir. “Hanımlara mahsus mecmua” başlığıyla tek bir sayı olarak yayımlanmıştır.
Erken Cumhuriyet’in Panoraması, I. Cilt
atatürk Dönemİnde Türkİye
Yayıma Hazırlayan, Selenge Yayınları, 2022
Arka kapak yazasından;
Cumhuriyet’in ilk yılları… Kurtuluş Savaşı’nın yaralarını sarmaya çalışan Anadolu’yu karış karış gezen emekli bir asker… Ragıp Kemal Cantürk’ün 1930-1932 yılları arasında Milliyet Gazetesi’nde yayımlanan gezi yazıları bu eserin konusunu oluşturur. Kendine has samimi dili, olayları gözlemleme ve çözümleme yetenekleriyle yazılarını kaleme alan Ragıp Kemal, gezip dolaştığı yerlerin sosyal, ekonomik ve dinî özelliklerini aktarmakla birlikte bölgenin sorunlarına, eksiklerine ve yapılması gerekenlere de değinir. Yeni kurulan Cumhuriyet’in ve inkılapların halk üzerindeki etkilerini de gözlemler. Halkın taleplerini yöneticilere ileterek kendisini halkın sesi olmaya adamıştır. Göktuğ İpek’in yayıma hazırladığı Erken Cumhuriyet’in Panoraması: Atatürk Döneminde Türkiye, Erken Cumhuriyet Dönemi’ne ışık tutacak birçok ayrıntıyı gözler önüne seriyor.
Tek Partiden Demokrat Parti İktidarına Uzanan Süreçte Bir Kentin Anatomisi: Ayvalık (1940-1950)
Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 2020
Arka kapak yazasından;
Ayvalık, 18. ve 19. yüzyılda Ege Bölgesi’nin en önemli ticari ve sanayi merkezlerinden birisi olmuştur. Bu ekonomik zenginlik sosyal ve kültürel refahı da beraberinde getirmiştir. I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin yenilgiye uğramasının ardından başlayan süreçte, İzmir’in işgalinden kısa bir süre sonra 29 Mayıs 1919’da Rumları Türk saldırılarından koruma gerekçesi öne sürülerek Ayvalık da işgal edilmiştir. Üç yıldan fazla bir süre İşgal altında kalan Ayvalık, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması ile birlikte Izmir’in işgalden kurtarılmasından kısa bir süre sonra işgalden kurtulmuştur. Lozan Konferansı’nda Yunanistan ile Türkiye arasında nüfus mübadelesi yapılmasının kararlaştırılmasıyla Ayvalık’ın tarihinde yeni bir sayfa açılmıştır. Böylece Ayvalık da yaşanan bu zorunlu göçün bir parçası olmuştur. Bir yandan savaşın ve mübadelenin yaralarını sarmaya çalışırken bir yandan da yeni kurulan bir devletin modern bir şehri haline gelmeye çalışmıştır, ancak dünyayı paylaşma hırsından vazgeçmeyen emperyalist devletlerin ikinci bir dünya savaşı başlatması sonucu yeni bir dönem başlamıştır.
Türkiye her ne kadar II. Dünya Savaşı’na fiilen katılmasa da savaşın etkilerini neredeyse savaşan ülkelerden daha fazla hissetmiştir. Savaştan önceki yıllarda başta zeytinyağı olmak üzere diğer zeytin ürünlerinin hem yurtiçinde ticareti hem de yurtdışına ihracı yapılırken II. Dünya Savaşı ile bu ticaret sekteye uğramıştır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra tarafını seçerek Batılı devletlerin safında yer alan Türkiye, uluslararası koşulların ve ilişkilerin bir gereği olarak tek partili hayattan çok partili hayata geçiş yapmıştır. Çok partili rejime geçildiği yıl olan 1945’e kadar Ayvalık’ın siyasi hayatı da Türkiye’nin geri kalan yerlerindeki gibi oldukça durağan geçmiştir. II. Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle bu durağanlık değişmeye başlamış, çok partili hayata geçildikten sonra da bu değişim ivme kazanmıştır.
Ayvalık’ın ekonomik ve siyasi alandaki gelişiminin yanı sıra sosyal ve kültürel alandaki gelişmişliği de oldukça yüksektir. Osmanlı döneminden devraldığı bu kültürel ve sosyal mirası Cumhuriyet döneminde, Atatürk’ün inkılapları doğrultusunda ve bünyesinde barındırdığı spesifik özellikleriyle değiştirerek ve geliştirerek devam ettirmiştir.
Kitap Bölümleri
“İzmir Basınına Göre II. Dünya Savaşı Yıllarında Akhisar”
Kitap Adı: 100. Yılında Cumhuriyet’in Akhisar’a Kazandırdıkları
Ed. Mevlüt Çelebi, Akhisar Belediyesi Yayınları, 2023.
Alaşehir Kongresi’ne Katılanlar
Kitap Adı: Millî Mücadele Döneminde Manisa (Ahmetli-Akhisar-Alaşehir-Demirci) 2. Cilt
Editör: Nurettin Gülmez-Nejdet Bilgi, Berikan Yayınları, 2020.
Bu kitap bölümünün makale larak yayımlanan ilk haline buradan ulaşabilirsiniz.
“Turgutlu’nun 1971-1975 Yılları Arasındaki Siyasi, İktisadi ve Sosyo-kültürel Hayatına Basın Gözünden Bakış”
Kitap Adı: 20. Yüzyılda Turgutlu
Editör: Nurettin Gülmez-Nejdet Bilgi, Berikan Yayınları, 2018.
